NASIL ETKİLİ BİR ŞEKİLDE ÖĞRENEBİLİRİZ?
Öncelikle önünüzdeki bilgilerin hangilerinin önemli olduğuna karar vermelisiniz. Çoklukla önemsiz ve ayartıcı detayların ilginçliği dikkatinizi çekerek asıl önemli bilgiyi göz ardı etmenize neden olabilir.
Bir konuyu daha kolay ve hızlı öğrenmenin yolu, o konuda temel bir bilgiye sahip olmaktır. Benzer şekilde bilginin miktarı fazla ise önemli kısımlarının ayırdına varılması güçleşecektir.
Öncelikle bütünün içinde ana fikri ve anahtar kavramları anlamaya çalışın, ardından da konu başlıklarını ortaya koyun. Bunu yaparken önemli kavramların ve tanımlamaların altını çizmek dikkatinizi vermenize yardımcı olur.
Konuyu okuduktan sonra özetini çıkarmak her zaman öğrenmeyi kolaylaştırır. Bu amaçla her bir paragraftaki konu cümlesini tespit edin, yazın, temel fikirleri ortaya koyun ve bu fikirleri destekleyen kanıtları belirleyin.
Sözel bilgileri öğrenmek için önemli noktaların altını çizmek, konu başlıklarını bir akış şeklinde yapılandırmak, kavramlar arasındaki bağlantıları görebilmek için diyagram, akış şeması, ağaç şemalar veya haritalama gibi yöntemlerden faydalanmak işinize yarayacaktır.
Metni okuduktan sonra anladığınızı özetleyin ve kendi ifadelerinizle başkasına anlatıyormuş gibi konuyu betimleyin. Sonra da konu hakkında kendi kendinize sorular sorun ve cevabını hatırlayamadığınız kısımlar için yeniden ilgili bölümden referans alın.
Not alırken en iyi strateji önünüzdeki metnin kelimelerini değil kendi ifadelerinizi kullanarak not almanızdır. Not almak demek uzun süreli belleğinize alacağınız bilgiyi belirlemek demektir.
Not alırken eğer dinlediğinizi not alıyorsanız asla bütün söylenenleri yazmayın, bunun yerine size konuyu hatırlatacak başlıklar, kelimeler ve şemalar kullanın. Aksi halde not alırken kelimeleri kaçırmama çabanız öğrenme amacınızın önüne geçer. Not almak aynı zamanda dikkatinizi odaklamanın da etkili bir yoludur. Bu önemlidir zira odaklanma ve dikkat bilginin hafızaya alınmasının anahtarlarıdır.
Bilginin nasıl organize edildiğini anlamak için görsel araçlar kullanmalısınız. Çoğu kez bilginin içsel bağlantılarını ortaya koyan resimler, grafik ve şemalar not almaktan çok daha etkilidir. Sözel bilgi görsel bilgi ile ortak kodlandığında hafızada daha kolay yer eder ve bilgi daha kolay geri çağrılabilir.
Hafızaya almada okuma stratejileri çok önemlidir; bir metinde başlıkları gözden geçirmeli, koyu yazılmış kelimeleri incelemeli, ana karakterleri çıkarmalı, hikâyeyi ve mesajı ortaya koymalısınız. Nihai olarak bu bilginin verilme amacını belirlemelisiniz. Problem nedir? Nasıl çözülmektedir? sorularını yanıtlamalısınız. Okuma stratejisinin amacı, konu hakkında neler bildiğinizi, neler bilmek istediğinizi ve okumanın sonunda neler öğrendiğinizi ortaya koymaktır.
Yöntemsel bilgileri öğrenmek için öncelikle örüntüyü (yapıyı) ortaya koymalısınız. Hipotez ortaya koyma, eylemlerin sebeplerini belirleme, sonrasında da öz eğitim yani, kendi performansınızı anlatılan uzman modelle karşılaştırmak yöntemsel bilgileri öğrenmenin aşamalarıdır. Bunu yapmanın yolu kısmi ve bütünsel alıştırmalar yapmaktır.
Sayısal bilgileri hafızaya almayı kolaylaştırmak için rakamsal gruplama, rakamları bir bağlamda sabitleme (Örneğin, bir tarihsel olayla eşleme) veya bağlantıları anlayabileceğiniz şekilde formüle etme gibi yöntemlerden faydalanabilirsiniz.
Bir konuyu tamamen anlayarak uygulayabildiğinizi gösteren şey farklı problemleri bu yöntemle çözebiliyor olmanızdır. Yani bilgiyi özümseyerek ve o bilgiyle farklı problemleri çözerek hafızada bilgiyi kalıcı olarak yerleştirdiğiniz gibi bu bilgiyi uygulama becerisini de kazanmış olursunuz. Bu nedenle kendi kendinize problemler yaratarak öğrendiğiniz bilgiyle bu problemleri çözmeye çalışmanız son derece etkili bir yöntemdir.
Öğrenmenin en etkisiz yöntemi yalnızca dinlemektir, onunla kıyasla okumak ve izlemek daha iyi sonuç verir. Bu yöntemler bir arada kullanıldıkça elde edilen etki artar. En etkili metot ise uygulayarak öğrenmektir.
Öğrenmede zamansal anlamda en etkili yol aralıklı tekrarla öğrenmektir. Bu şekilde bilişsel tükenmenin önüne geçilebilir. Blok öğrenme ise kesintisiz zaman diliminde gerçekleşen öğrenmedir ve uzun süreli hafıza açısından çok daha yorucu ve etkisizdir. Özetle her gün 1 saat çalışarak öğrenebileceğiniz miktar hafta sonunda 7 saat çalışarak öğrenebileceğiniz miktardan fazladır. Uygulamalı beceriler için de aynı kural geçerlidir.